Nghi lễ “Tiễn Bánh Tét” chỉ có ở Đài Loan

Tạm dịch “Nghi lễ tiễn bánh ú” – một nghi lễ dành riêng cho những linh hồn lựa chọn tre..o c…ổ để giải thoát ……….

Nghi lễ “送肉粽” (Tống nhục trưng), còn được gọi là “送吊煞” (Tống điếu sát), là một phong tục trừ tà của người dân vùng ven biển Chương Hóa, Đài Loan. Thuật ngữ “肉粽” (nhục trưng, hay bánh ú) ở đây ám chỉ đến những người chết do treo cổ, vì cách mà họ dùng dây để tự sát giống như bánh ú được buộc bằng dây treo lên. Những người chết trong hoàn cảnh này thường được cho là mang nhiều oán khí nhất, do đó, nghi lễ này được thực hiện nhằm trục xuất oán khí và xua đuổi tà ma.

Nghi lễ thường bao gồm việc pháp sư dùng dây thừng và các vật dụng liên quan đến người đã khuất, sau đó mang đến bờ biển hoặc cửa sông để thiêu hủy. Hành động đốt cháy này được xem như cách để đuổi tà và đưa sát khí ra khỏi cộng đồng, giúp mang lại bình yên cho người dân trong khu vực.

Nghi lễ “送肉粽” (Tống nhục trưng) là một phong tục trừ tà phổ biến ở khu vực ven biển Chương Hóa, miền Trung Đài Loan, do các di dân từ Tuyền Châu, Phúc Kiến mang đến. Phong tục này đã tồn tại lâu đời và lan rộng ra nhiều thị trấn lân cận trong huyện Chương Hóa, như Phúc Hưng, Hòa Mỹ, Thân Cảng và Tuyến Tây. Thậm chí, một số khu vực nội địa như thành phố Chương Hóa và thành phố Viên Lâm cũng dần chấp nhận phong tục này. Nhờ sự truyền bá của truyền thông và phim ảnh, nghi lễ “送肉粽” đã thu hút sự chú ý trên mạng, dẫn đến việc các địa phương khác như Trúc Bắc (Tân Trúc) và Trung Lịch (Đào Viên) cũng tổ chức pháp hội “送肉粽” để cầu bình an.

Ở các khu vực nội địa như Nam Đầu, nghi lễ “送肉粽” không được thực hiện ở biển mà thường diễn ra bên bờ suối hoặc tại nghĩa trang.

Tại Lộc Cảng, các ngôi chùa sẽ hợp tác tổ chức pháp hội. Lộ trình của nghi lễ thường bắt đầu từ ngôi chùa gần nơi có thi thể nhất và kết thúc tại cửa biển, thường là khu vực công nghiệp Chương Tân ở Lộc Cảng. Tuy nhiên, mỗi địa phương lại có cách thực hiện khác nhau. Một số thị trấn ở Chương Hóa chỉ đưa “nhục trưng” đến sông hoặc kênh rạch gần đó để đốt, tùy theo tình hình thực tế.

Thuật ngữ “肉粽” ở đây không ám chỉ linh hồn của người chết mà là “sát khí” – tượng trưng cho oán hận và những ký ức đau khổ trong cuộc sống của người chết. Những cảm xúc và ký ức tiêu cực này được cho là tích tụ thành “sát khí” khi người đó qua đời. Việc xua đuổi “sát khí” này là cần thiết để đảm bảo sự bình yên cho cộng đồng. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nghi lễ “送肉粽” ngày càng được tổ chức thường xuyên, trở thành một dịch vụ của ngành tang lễ, gây lo ngại và bất an cho xã hội.

Nghi lễ “送肉粽” không chỉ thể hiện niềm tin vào việc duy trì sự hòa hợp âm dương mà còn là một cách để người dân địa phương đảm bảo an ninh tinh thần cho cộng đồng.

Tại khu vực Chương Hóa, trước khi nghi lễ “送肉粽” diễn ra, các ngôi chùa sẽ thông báo cho cư dân địa phương về lộ trình và thời gian tổ chức. Nghi lễ thường diễn ra vào ban đêm, từ 21 đến 23 giờ, và ngôi chùa chịu trách nhiệm tổ chức sẽ báo cho người dân biết trước.

Vào khoảng 20 giờ tối ngày diễn ra nghi lễ, các thành viên trong ban tổ chức sẽ tập trung trước nhà của người quá cố, nơi là điểm xuất phát của nghi lễ. Các biển báo như “祭送，迴避” (Tế tống, hồi tránh) hoặc “前有法事，敬請改道” (Phía trước có pháp sự, xin vui lòng đổi hướng) sẽ được đặt tại các giao lộ để ngăn chặn người qua lại, đảm bảo nghi lễ được diễn ra suôn sẻ. Ở mỗi giao lộ cũng sẽ có bàn thờ để cúng tế.

Trong đêm này, các gia đình địa phương sẽ đóng chặt cửa sổ, không ra ngoài và dán bùa trên cửa để ngăn “吊煞” (sát khí từ người chết treo cổ) không xâm nhập vào nhà. Vì “送肉粽” là một nghi thức quan trọng, cần thông báo cho toàn bộ cư dân trong khu vực để họ đóng cửa, dán bùa và cảnh giác. Nếu không thông báo trước, nghi lễ có thể bị người dân phản đối hoặc cản trở.

Nghi lễ “送肉粽” không chỉ là một nghi thức tôn giáo mà còn phản ánh niềm tin vào việc duy trì sự hòa hợp âm dương, và nhằm đảm bảo sự an toàn, bình yên cho cộng đồng.

Khi nghi lễ “送肉粽” bắt đầu, phần mở đầu thường là màn “跳鍾馗” (nhảy Chung Quỳ) để trừ tà. Ban tổ chức sẽ bày biện các tượng thần như Tứ Liễn, Tam Thái Tử, Ngũ Doanh Thần cùng các lễ vật gồm muối, gạo, cành liễu, gà, vịt và dựng lên bàn “Thiên Đài” ở nhà người quá cố. Các lối ra vào trong khu vực đều được cắm các bùa “thanh trúc” làm từ tre gai, được buộc bảy sợi dây đen trắng và một nắm giấy vàng để trấn giữ.

Trong nghi lễ, người ta sẽ đem đốt dây thừng, thanh gỗ sồi, thang và các vật dụng mà người quá cố đã chạm vào khi treo cổ. Các pháp khí và vật dụng đều được chấm máu gà và vịt để làm phép trước khi mang đi. Sau khi rời khỏi nhà, đoàn người sẽ liên tục đốt pháo để xua đuổi tà ma, cuối cùng là mang các vật dụng này ra biển hoặc các kênh rạch dẫn ra biển để tiêu hủy.